3. Resultaatgebieden

Herrekening rentelasten begroting 2025

Aan het eind van het jaar kunnen we een inschatting maken van de lasten van de rente en de doorberekening van deze rente ten laste van de exploitatie.

Op basis van de boekwaarde per 1-1-2025 wordt de rente berekend. De toegerekende rente 2025 was bij de begroting 2025 ingeschat op 1%. Naar verwachting zijn de rentekosten in 2025 lager dan in de begroting is opgenomen. Deze lagere rentekosten zullen naar verwachting worden toegerekend aan de investeringen met 0,5% op de werkelijke boekwaarde per 1-1-2025. Deze lagere rentekosten levert voor de begroting 2025 een eenmalig voordeel op van € 102.000.

Grondslag: Wettelijke oplegging

0.1 Voorzieningen pensioenen (oud) wethouders

Twee keer per jaar krijgen we van onze pensioenuitvoerder overzichten van alle (oud) wethouders over het benodigde saldo wat per 31 december van het jaar in de voorziening moet zitten. Het saldo moet vooral worden aangepast als gevolg van fluctuaties in het verplicht toe te rekenen rentepercentage.  Nu is het rentepercentage gestegen zodat de voorziening naar beneden bijgesteld kan worden.

Grondslag: Wettelijke verplichting

0.1 Reserve overdracht Appa pensioenen

Conform de Wet toekomst pensioenen (Wtp)om de pensioenen van (oud) wethouders over te brengen naar een landelijke pensioenuitvoerder is door BZK een berekening gemaakt wat dit voor Waalre gaat betekenen. De insteek van de berekening is gebaseerd op een dekkingsgraad van 115,2%, het gaat hier om een bedrag van grofweg € 500.000. Per eind 2027 zal een berekening worden gemaakt op basis van de dan geldende dekkingsgraad van het ABP. Onze voorziening is gebaseerd op een dekkingsgraad van 100%. Dit betekent dat Waalre (voor 1-1-2028) dit verschil extra zal moeten overmaken aan de pensioenuitvoerder (waarschijnlijk ABP). Om hierop voorbereid te zijn stellen wij u voor bij de jaarstukken 2025 om een reserve in te stellen om deze extra kosten op te kunnen vangen. 

0.1 Kosten Appatraject (Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers) 

In 2025 zijn we verplicht om een APPA begeleidingstraject te financieren. De begeleiding inclusief een te volgen opleiding komt neer op zo’n € 20.000.

Grondslag: Wettelijke verplichting

0.1 Wet open overheid (WOO)

Voor de implementatie van de WOO verwachten we uiteindelijk € 30.000 minder nodig te hebben. Dit bedrag kan vrijvallen en melden we nu als voordeel in deze turap.

Implementatie van de Woo wordt grotendeels gedaan met eigen mensen en middelen. 
Inhuur expertise en externe ondersteuning is dit jaar niet nodig.

Grondslag: Onderschrijding budgetten

0.2 Verkiezingen

Zoals aangekondigd in de 2e raadsinformatiebrief financiële update 2025 vinden op woensdag 29 oktober 2025 de vervroegde verkiezingen voor de Tweede Kamer plaats. De gemeente speelt een belangrijke rol in de praktische uitvoering van deze verkiezingen. Dit betreft o.a. de organisatie van stemlokalen, waarborgen van toegankelijkheid en veiligheid en het correct en tijdig tellen van de stemmen. Het projectteam voor de verkiezingen wordt aangevoerd door een externe projectleider omdat eigen capaciteit niet beschikbaar is vanwege de overgang naar een nieuwe Burgerzakenapplicatie. Deze vervroegde verkiezing zorgt er ook voor dat we de huidige Burgerzakenapplicatie langer moeten aanhouden en de overgang naar een nieuwe applicatie moeten uitstellen. De geraamde kosten voor de organisatie van deze verkiezingen ramen wij op € 80.000. In de septembercirculaire worden we voor de kosten van deze verkiezing deels gecompenseerd.
 
Grondslag: Wettelijke oplegging

0.2 Reisdocumentenpiek 2025

Ook werd in de 2e raadsinformatiebrief financiële update 2025 ingegaan op de reisdocumentenpiek. De geldigheid van paspoorten en identiteitsbewijzen is 10 jaar geleden van 5 naar 10 jaar gegaan. Destijds was er een piek in de aanvragen. Diezelfde piek verwachtten we ook voor de komende jaren. In de begroting 2025 zijn dan ook extra middelen voor formatie, aanschaf en uitgeefkosten van de reisdocumenten voor de komende jaren opgenomen. Nu blijkt, net zoals in meerdere gemeenten, dat de piek minder hoog is dan verwacht. Hierdoor lukt het vooralsnog om de afgifte van de reisdocumenten op te vangen met de huidige formatie. Dit betekent een voordeel van € 60.000 voor 2025. Het voordeel voor de komende jaren is verwerkt in de begroting 2026.

Grondslag: Onderschrijding budgetten

0.4 Diversen automatisering

In lijn met de begroting 2026 constateren we een structurele stijging van kosten binnen I&A, met name op het gebied van onderhoud, (digitale) certificaten, systeembeheer en softwarelicenties. Deze stijging werkt deels al door in 2025, waarvoor we nu een aanvullende kostenpost van € 50.000 melden. In de eerste turap van 2025 is de structurele overschrijding uit 2024 niet meegenomen. Deze overschrijding was grotendeels toe te schrijven aan hogere kosten bij onze belangrijkste leveranciers, waaronder PQR (IT-dienstverlening), Infradax (certificaten en databasebeheer) en Centric (bedrijfskritische applicaties).
Voor 2025 voorzien we een verdere stijging van € 50.000. Deze is het gevolg van een reeks kleinere, maar noodzakelijke uitgaven verspreid over verschillende domeinen en applicaties. Denk hierbij aan:

•    Vervanging van software die niet langer wordt ondersteund of voldoet aan wet- en regelgeving;
•    Verplichte aanschaf van nieuwe applicaties vanuit domeinen;
•    Doorontwikkeling en certificeringsvernieuwing (onregelmatig terugkerend);
•    Uitbreiding van systeembeheer, onderhoud en digitale veiligheid.

Deze kosten zijn veelal onvoorzien en moeilijk vooraf te begroten, omdat ze voortkomen uit externe afhankelijkheden, waaronder ook wet- en regelgeving en technologische ontwikkelingen. 

De structurele effecten (€ 50.000) zijn reeds verwerkt in de begroting 2026.

Grondslag: Overschrijding budgetten

0.4 Flexbudget 2025 inhuur 

In de 1e tussenrapportage van 2025 hebben we aangegeven dat het flexbudget inhuur voor 2025 niet toereikend gaat zijn. De arbeidsmarkt is afgelopen jaren aanzienlijk veranderd; de mobiliteit is hoog wn de arbeidsmarkt krap. Hierdoor is het invullen van functies moeilijker, met name bij specialistische functies. Het tekort aan specialistische krachten op de arbeidsmarkt zorgt er ook voor dat aanverwante tarieven hoger zijn. Het duurt langer voordat vacatures kunnen worden ingevuld en nieuwe medewerkers dienen nog te worden ingewerkt en/of opgeleid. Het vertrek van gespecialiseerde medewerkers (vaak eenpitters) heeft een grote impact, waardoor functies niet kunnen vrijvallen. Ook hebben we binnen verschillende teams te maken met wettelijke taken waardoor continuïteit van de dienstverlening vereist is. Dit leidt tot een grotere afhankelijkheid van het flexbudget om tijdelijke krachten in te zetten.

We verwachten een overschrijding van het flexbudget van € 750.000 in 2025. Een deel van de overschrijding kan worden gedekt uit de lagere salariskosten als gevolg van een lagere cao-verhoging dan in onze begroting is opgenomen. Dit voordeel is naar verwachting € 250.000. De totale overschrijding zal naar verwachting uitkomen op € 500.000. De daadwerkelijke overschrijding kan anders uitvallen omdat ziekte en uitval niet voorspelbaar zijn. Vanzelfsprekend blijven we inzetten op een zo efficiënt mogelijke benutting van het budget en beperken de inhuur waar mogelijk.

0.4 Voormalig personeel

De Gemeente Waalre is verantwoordelijk voor het op peil houden van de voorziening voor de toekomstige verplichtingen voortvloeiend uit de werkloosheidswet (WW) en de regeling vervroegde uittreding (RVU). We hebben de voorziening geactualiseerd.
In totaal wordt de voorziening met € 102.226 opgehoogd.

0.4 Verlofsparen personeel

De voorziening voor verlofsparen is gebaseerd op het daadwerkelijk opgebouwde saldo in het spaarverlofpotje. Met andere woorden: uitsluitend het verlof dat medewerkers feitelijk hebben gereserveerd. Onze eerdere voorziening hield echter ook rekening met het verlof dat medewerkers nog konden sparen. Dat is niet noodzakelijk en laten we daarom vrijvallen.

0.4 Aframen budget groot onderhoud gemeentewerf

Er loopt op dit moment nog een onderzoek naar het toekomstperspectief van onze gemeentewerf: aanhouden of geheel danwel gedeeltelijke verkoop ervan? Naar verwachting bestaat hierover eind 2025 meer duidelijkheid. Om die reden wordt gepland groot onderhoud voor een bedrag van € 86.000 in 2025 nog niet uitgevoerd, maar vooralsnog doorgeschoven naar 2026. Deze kostenpost is opnieuw opgenomen in de meerjarenplanning voor de begroting 2026 en is hierin reeds verwerkt.

Grondslag: Onderschrijding budgetten ten behoeve van onderbouwing voorziening

0.64 Belastingen

In 2025 zijn extra uitgaven voor een bedrag van € 30.000 nodig geweest voor de afhandeling (opstellen beroepschrift + aanwezigheid taxateur bij behandeling beroep in rechtbank) van beroepen. Daarnaast laat de opbrengst voor toeristenbelasting € 30.000 minder opbrengst zien door een eenmalige correctie en een minder hoog aantal overnachtingen dan geraamd.

Grondslag: Raadsbesluit 10 december 2024 belastingverordeningen 2025

1.1 Bijdrage nadelig resultaat VRBZO 2024

Op 2 juli 2025 heeft het algemeen bestuur van de VRBZO ingestemd met de jaarstukken 2024 en met het voorstel om het negatieve resultaat te laten aanvullen door deelnemende gemeenten conform de financiële verdeelsleutel. Het financieel jaarresultaat over 2024 bedraagt in zijn totaliteit € 1.154.200 negatief, voor Waalre betekent dit een nadeel van € 22.000 (aandeel van 1,94%).

Grondslag: Raadsbehandeling 19 juni 2025 van de concept jaarstukken 2024 

2.1 Voorbereiding Wijkaanpak

De gemeente staat voor een grote vervangingsopgave van de openbare ruimte, omdat veel wijken uit de jaren ’60 sterk verouderd zijn. Door eerdere bezuinigingen is groot onderhoud uitgesteld, waardoor de kwaliteit snel achteruitgaat. Tegelijkertijd moet er worden ingespeeld op grote transities zoals mobiliteit, klimaatadaptatie, biodiversiteit en energietransitie. Hiervoor is gekozen voor een wijkgerichte en integrale aanpak.
Een voorbereidingskrediet in het jaar 2026 voor de wijkaanpak van € 60.000 is bedoeld om de eerste fase van planvorming mogelijk te maken, waaronder het uitvoeren van verkennend onderzoek. Het gaat om middelen om te komen tot een gedragen visie en uitvoerbaar plan van aanpak. Dit vormt de basis voor latere investeringsbesluiten. Dit voorbereidingskrediet voor het jaar 2026 kan gedekt worden uit de bestaande middelen voor het Wegenbeheersplan. 

Grondslag: Wegenbeheerplan

2.1 Aanpassen krediet bruggen 2025

De gemeente Waalre heeft afgelopen periode gewerkt aan het beheerplan kunstwerken. Onderhoud aan en vervanging van civiele kunstwerken met hoogste prioriteit zijn reeds uitgevoerd. Daarnaast is geconstateerd dat er extra kunstwerken aan het areaal toegevoegd zijn. Dit heeft geleid tot een bijstelling van het kunstwerkenbeheerplan en daarmee ook de kosten voor meerjarig onderhoud de komende jaren. In 2025 is een contract opgesteld voor het meerjarig onderhoud van de bruggen voor de komende 8 jaar. De uitvoering van dit onderhoud start in 2026.

Grondslag: Bestemmingsreserve bruggen

• Burgemeester Mollaan nabij Eindhoven (deklaagvervanging)
• Blokvenlaan (gedeelte door bosje), 
• Primulalaan, vervangen/verleggen verder van bomen
• Onze lieve Vrouwedijk tussen ‘t Broek en de Heuvelstraat

• Houtakker (van Achtereind tot zandpad nabij hondenterrein)
• De Hurken geheel vervangen
• Fietspad achter Irenelaan (Valkenswaardseweg-Hurken)

3.1 Krediet centrumontwikkeling Aalst

Op 19 maart 2024 heeft de gemeenteraad de subsidieverordening voor verbetering van de reclame-uitingen op gevels in het dorpshart Aalst vastgesteld. Het subsidie-plafond van het fonds is vastgesteld op € 35.000 voor de jaren 2024 en 2025. In zowel 2024 als 2025 konden de subsidies aangevraagd worden in de maand april van het betreffende jaar. Er is nog 1 subsidie aanvraag die afgehandeld wordt, maar het budget kan met € 18.000 afgeraamd worden.  

Grondslag: Onderschrijding budgetten

4.1 Gymlokalen voor openbaar onderwijs - bijdrage bewegingsonderwijs

Reparatie huur- en exploitatieovereenkomst sporthal Hoeveland: incidentele kostenverhoging vergoeding i.v.m. een verdubbeling van het aantal leerlingen voor bewegingsonderwijs sinds 2022 en indexatie bewegingsonderwijs met terugwerkende kracht vanaf 2022 tot en met 2025:
•    Correctie bewegingsbijdrage: € 79.456
•    Correctie indexatie van de bewegingsbijdrage: € 10.262

4.3 Toezichthouder GGD

In de samenwerkingsovereenkomst met de toezichthouder op de kinderopvang (GGD) staan twee posten. Een voor alle jaarlijkse onderzoeken en een voor incidentele onderzoeken (bijvoorbeeld in geval van handhaving of opening nieuwe locatie). De incidentele zijn nooit zeker en niet vooraf bekend dus niet opgenomen in de begroting. Omdat we in de praktijk zien dat er altijd incidentele onderzoeken zijn is er voor 2026 wel een stelpost meegenomen in de begroting.

Grondslag: Overeenkomst van 11 december 2024 

4.3 Toezichthouder leerlingenvervoer en centrale leerlingregistratie 2025

Wegens aanhoudende instabiliteit in het leerlingenvervoer heeft de toezichthouder over 2024 veel meer-uren in rekening gebracht voor extra inzet (overleggen, consultaties en onderzoeken). De meer-uren voor 2024 hebben in totaal (voor de overeenkomst Eindhoven/Waalre) als meerkosten € 65.000, waarvan het aandeel voor Waalre € 9.000.

 Regionaal wordt voor de uitvoering van de taken van de leerplichtfunctionarissen een tool ingekocht voor de leerlingregistratie. De jaarlijkse bijdrage voor deze tool is niet opgenomen in de begroting. Deze bijdrage bedraagt € 8.000.

Grondslag: Overeenkomst 2024

5.1 Sporthallen

Gezien de werkelijke afrekening voor gas en elektra voor 2024, kan het budget voor 2025 van € 80.000 worden verlaagd naar € 65.000. Hiermee is ook rekening gehouden bij de begroting 2026.

De kosten voor contractuele dienstverlening derden (partijen waarmee we vaste afspraken hebben in het kader van onderhoud waardoor we beter weten waar we aan toe zijn) dient te worden verhoogd van € 28.000 naar € 40.000. Dit betekent een overschrijding van € 12.000. De belangrijkste reden is dat er meer contracten zijn bijgekomen voor technische/bouwkundige onderdelen in de sporthallen (o.a. uitbreiding ‘plofkamer’ sporthal Hoeveland). Daarnaast is de verdeling tussen dagelijks en contractueel onderhoud nu scherper t.o.v. 2023/2024.

De meerkosten vervanging sportmaterialen en onderhoud gebouw vallen € 15.000 hoger uit dan in de begroting is opgenomen. Dit nadeel werkt ook structureel door in de begroting 2026 en volgende jaren.

Begrotingswijziging 2025

Begrotingswijziging 2026

5.7 Energieverbruik 

Verhoogd energieverbruik door derden en kosten keuringen evenementenkasten

6.1 Meldpunt Anti Discriminatie Voorziening 2025  

LEVgroep voert voor Waalre het Meldpunt Anti Discriminatie Voorziening 2025 uit. Op basis van een hogere offerte was voor 2025 het budget hoger geraamd. Na ontvangst van nieuwe offerte en akkoord daarop kan de verhoging afgeraamd worden. 

Grondslag: Verplichting volgens Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen.  

6.1 Inrichting module inburgering

De module inburgering is voor Waalre nog niet ingericht omdat de inburgeringsconsulent tot op heden altijd gewerkt heeft in de werkomgeving van gemeente Veldhoven. 
De module inburgering is wel in bezit van de gemeente, maar moet volledig ingericht worden en daarna moeten de data en historie vanuit het systeem van gemeente Veldhoven ingelezen worden. Hiervoor is expertise nodig voor een bedrag van € 10.000.

Grondslag: Overschrijding budget inburgering

6.3 Alleen verdieners problematiek

De Tijdelijke regeling tegemoetkoming alleenverdienersproblematiek is een maatregel die vanaf 1 januari 2025 van kracht is en loopt tot en met 2027. Deze regeling is bedoeld om huishoudens die door fiscale veranderingen, zoals de afbouw van de algemene heffingskorting, financieel in de knel komen te ondersteunen. Hierdoor ontvangen sommige alleenverdieners minder netto inkomen dan huishoudens die volledig afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering. Dat leidt tot ongelijke behandeling en kan mensen onder het bestaansminimum brengen. Deze tijdelijke regeling is een overbrugging tot er een structurele oplossing komt. Het budget van € 5.000 is voor het uitbetalen van de tegemoetkoming aan huishoudens die daarvoor in aanmerking komen. Voor het uitvoeren van de tijdelijke maatregel is een bedrag van € 10.000 nodig. In de meicirculaire 2025 is hiervoor € 15.000 ontvangen.

Grondslag : Wettelijke oplegging Wet tijdelijke regeling alleenverdienersproblematiek

6.3 Bijstellen budgetten Participatiewet

Het Rijk verdeelt het macrobudget voor de Participatiewet onder gemeenten op basis van een voorspelling van het aantal huishoudens dat bijstand nodig heeft en de gemiddelde uitkeringshoogte (prijscomponent). Deze voorspellingen zijn gebaseerd op demografische gegevens, sociaaleconomische kenmerken en historische uitgaven. Het macrobudget wordt drie keer per jaar bijgesteld.

De definitieve verdeling 2025 van het macrobudget is op 1 oktober jl. gepubliceerd. Deze Bundeling van Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten (BUIG) bevat de budgetten voor algemene bijstand, IOAW, IOAZ, Bbz. Daarnaast ontvangt de gemeente een bedrag voor loonkostensubsidie (LKS). Uit de publicatie blijkt dat de definitieve inkomsten vanuit het Rijk voor de BUIG uitkeringen inclusief de LKS € 3.543.432 bedragen, dit is € 209.443 meer dan begroot.

De dekking van de BUIG en LKS vindt plaats via een open-eindregeling. Dit betekent dat de gemeente jaarlijks een vastgesteld bedrag ontvangt van het Rijk, ongeacht het daadwerkelijke aantal cliënten dat instroomt of uitstroomt en/of eventuele afwijkingen in uitgaven. Het toegekende bedrag is bedoeld om fluctuaties in de vraag naar ondersteuning op te vangen. De gemeente dient binnen deze financiële kaders uitvoering te geven aan de wettelijke taken op het gebied van inkomensvoorziening en arbeidsparticipatie. Dit jaar verwachten we € 140.500 minder aan uitkeringen uit te geven.

6.22 Aanpassing verdeelsleutel PlusTeam 

Het PlusTeam heeft als opdracht om voor de gemeenten Geldrop-Mierlo en Waalre de ondersteuning te verzorgen van huishoudens met multiproblematiek op basis van de Wmo en Jeugdwet. Zowel de gemeente Waalre als de gemeente Geldrop-Mierlo betaalt een bijdrage aan het PlusTeam, gebaseerd op 2 kostensoorten;

1. Alle kosten, behalve salariskosten van de generalisten, worden verdeeld naar rato van het inwonersaantal van beide gemeenten. Besluitvorming hierover vindt jaarlijks in het laatste AB bij het vaststellen van de begroting plaats. 

2. De salarislasten, ten aanzien van personeel en organisatie, worden verdeeld op basis van de verhouding tussen het aantal huishoudens. In beginsel is dit 75% voor Geldrop-Mierlo en 25% voor Waalre. Deze verdeling wordt tweejaarlijks herzien op basis van de vier voorgaande jaren en vastgesteld door het AB.

Via een eerste begrotingswijziging 2025 is de verdeelsleutel onder punt 2 per 01-01-2025 aangepast naar een verdeling van 19% gemeente Waalre en 81% gemeente Geldrop-Mierlo. In de begroting van Waalre was echter reeds uitgegaan van een aangepaste verdeelsleutel van 18% Waalre en 82% Geldrop-Mierlo. Hierdoor ontstaat een incidenteel nadeel. 

Grondslag: Raadsvoorstel eerste begrotingswijziging 2025 Gemeenschappelijke Regeling PlusTeam, 20-05-2025 

6.713 WMO

Het budget voor Wmo dagbesteding is in de begroting 2025 niet opgenomen. De kosten voor Wmo dagbesteding zijn echter structureel van aard gezien dit een wettelijke taak betreft, dus moet hierin worden voorzien. Dit betekent een incidenteel nadeel voor 2025 van € 90.000. In de begroting 2026 wordt het budget voor Wmo dagbesteding structureel opgenomen.

Op basis van de actuele cijfers constateren we een daling in het aantal cliënten en afgegeven/verzilverde indicaties binnen de voorzieningen Hulp bij het Huishouden en Begeleiding.

Wanneer we deze ontwikkeling extrapoleren, voorzien we een onderschrijding op beide kostensoorten. Op basis hiervan stellen we voor om de begroting voor zowel Hulp bij het Huishouden als Begeleiding met elk €100.000,- af te ramen. Ook met deze bijstelling blijven we binnen de totale begrotingsruimte voor het sociaal domein.

Deze aanpassing draagt bij aan een realistischere weergave van de verwachte uitgaven.

De onderschrijding lijkt mede het gevolg van een aantal factoren die bijdragen aan een gunstigere uitval van kosten. Zo is de verzilveringsgraad van indicaties niet 100%, onder andere als gevolg van personele tekorten bij aanbieders. Tegelijkertijd blijft dit een kwetsbaar punt, aangezien kosten alsnog kunnen stijgen wanneer wachtlijsten worden ingelopen. Daarnaast zien we dat de toegang tot het CMD is verstevigd, waardoor meer wordt ingezet op voorzieningen uit het voorliggend veld en sociaal netwerk. Het CMD signaleert ook dat er vaker en actiever wordt doorverwezen naar de WLZ.
Deze ontwikkelingen geven aan dat de maatregelen uit de Taskforce hun effect afgeven.

Hoewel deze ontwikkelingen bijdragen aan een daling in kosten, is het nog niet precies duidelijk wat hier de doorslaggevende oorzaak van is. Het beeld van een afname in kosten is opvallend, gezien de landelijke trend van vergrijzing en stijgende kosten binnen de Wmo. We houden de vinger aan de pols en blijven alert op verdere ontwikkelingen. Voor 2025 ramen we incidenteel af, maar het is niet terecht om op basis van deze gegevens nu al conclusies te trekken voor de toekomst en de begroting van 2026.

Binnen het product Woonvoorziening/Woningaanpassing verwachten we een overschrijding van circa €100.000 ten opzichte van het beschikbare budget. Deze overschrijding is het gevolg van twee ontwikkelingen:

1. Een grotere en kostbare woningaanpassing, waarvoor een besluit van het college nog in de loop van het jaar wordt verwacht.
2. Een verwerkingsachterstand bij het CMD, waardoor uitgaven uit voorgaande perioden alsnog op het huidige budget drukken.

6.752 Jeugdhulp

Sinds enkele jaren zien we dat de kosten voor jeugdhulp stijgen. Om hierop te anticiperen is in 2024 het budget verhoogd met € 1,2 miljoen. In 2025 zien we echter een andere ontwikkeling: de kosten blijven achter bij de verwachting. In de eerste helft van 2025 is een daling in de uitgaven voor jeugdhulp zichtbaar. Dit komt deels door maatregelen van de Taskforce Sociaal Domein, die gericht zijn op efficiëntere hulpverlening. Daarnaast waren er langere wachttijden bij het Centrum voor Maatschappelijke Dienstverlening (CMD) Jeugd, waardoor tijdelijk minder hulp is ingezet. De wachttijden zijn inmiddels weer binnen de norm (maximaal acht weken), waarmee de wachtlijst grotendeels is weggewerkt en inwoners weer tijdig hulp ontvangen. We verwachten dat het aantal cliënten in het laatste kwartaal van 2025 zal stijgen, met bijbehorende kosten.

Ondanks de verwachte stijging in het laatste kwartaal, blijven de totale kosten voor jeugdhulp in 2025 naar verwachting lager dan begroot. Daarom stellen we voor om het jeugdhulpbudget voor 2025 met € 500.000 af te ramen. We blijven de ontwikkelingen nauwgezet volgen en sturen waar nodig bij. De inzet blijft gericht op tijdige, passende hulp voor jeugdigen, binnen een financieel houdbaar kader.

We stellen voor om dit incidentele voordeel te storten in de algemene reserve sociaal domein om toekomstige tegenvallers binnen het sociaal domein op te kunnen vangen.

Grondslag: Onderschrijding budgetten

7.1 1ste begrotingswijziging GGD

O.b.v. de 1ste begrotingswijziging 2025 van de GGD kan de bijdrage naar beneden worden bijgesteld. De reden van deze bijstelling is dat uit de vastgestelde CAO een aanzienlijk lagere indexering voor de loonkosten is berekend dan begroot en er ook een correctie (verlaging) van de materiële index is meegenomen. Zeer recent is bekend geworden dat een bijstelling van € 43.000 aan de orde is. De reden van deze bijstelling is gelegen in diverse factoren, o.a. dat de opbrengst vanuit de Covid vaccinatiecampagne hoger is uitgevallen dan geraamd, er hogere baten bij jeugdgezondheidszorg zijn gebleken, lagere salariskosten zijn gebleken als gevolg van latere invulling van diverse vacatures en lagere kosten met betrekking tot inhuur van tijdelijk personeel aan de orde zijn. In totaal bedraagt de bijstelling € 62.000 in het voordeel van de gemeente Waalre.

Grondslag: Raadbesluit 26 augustus 2025 

8.1 Overheveling voorbereiding Pracht en omgeving

Op 2 juli 2024 heeft u via de 2de Turap 2024 geldt beschikbaar gesteld voor de herinrichting van het openbaar groen rondom de Pracht Zuid. Deze herinrichting wordt betaald uit de eerdere grondverkoop, waardoor per saldo geen extra financiële middelen nodig zijn. Op dit moment zijn de inkomsten ontvangen maar verwachten we dat een deel van de uitgaven per 2026 zullen gaan plaatsvinden.  Wij zullen het budget zonder financiële consequenties overbrengen naar 2026.

Grondslag: Raadsbesluit 19-03-2024, 02-07-2024 (2de Turap 2024) en 10-12-2025 (4e Turap 2024)

8.1 Exploitatiebijdrage faciliterende projecten 

In 2025 worden extra ambtelijke capaciteit en extern advies ingehuurd voor bestemmingsplannen en faciliterende projecten (projectontwikkelaar) voor een totaalbedrag van ca. € 178.000. Er is € 78.000 begroot, dit levert per saldo een nadeel op van € 100.000. Daarnaast worden in 2025 ook exploitatiebijdragen van € 145.000 ontvangen voor faciliterende projecten, waarvoor ambtelijke capaciteit wordt ingezet. Hiervoor is € 110.000 begroot, dit levert een voordeel op van € 35.000.
De inkomsten voor faciliterende projecten worden volgens overeenkomst ontvangen, terwijl de ambtelijke inzet over het jaar heen benodigd is. Dit betekent dat er schommelingen zijn in de mogelijke voor- of nadelen per einde van het jaar van deze faciliterende projecten. Zo is bij de 4e Turap 2024 op deze post een voordeel genomen van € 165.000. Dit jaar wordt een nadeel voorzien.

Grondslag: Anterieure overeenkomsten

8.1 Anterieure overeenkomsten fondsafdrachten

In 2025 worden voor een drietal faciliterende projecten bijdragen van ontwikkelaars verwacht voor afdracht aan fondsen. Totaal gaat dit om een inkomst van € 80.570 waarvan € 29.715 gestort zal worden in de bestemmingsreserve lokaal fonds, € 26.828 in de bestemmingsreserve regionaal fonds, € 20.027 in de bestemmingsreserve fysieke leefomgeving en € 4.000 in de bestemmingsreserve fonds sociale woningbouw.

Grondslag: Anterieure overeenkomsten

8.1 Deelname landschapsregelingen

In Brabant bestaan voor particuliere (grond) eigenaren en ondernemers in het buitengebied diverse subsidieregelingen welke als doel het stimuleren van landschap en biodiversiteit hebben. Het zijn regelingen waarvoor de overheden (gemeenten en provincie) de inleg verzorgen waar particuliere grondeigenaren en ondernemers dan gebruik van kunnen maken. Iedere euro die de gemeente inlegt wordt verdubbeld door de Provincie. Neemt de gemeente niet deel dan is het voor de particuliere grondeigenaren en ondernemers niet mogelijk om subsidie te verkrijgen. Voor zowel de Stimuleringsregeling Landschap (STILA) als de Erven Plus wordt voorgesteld om de komende deelnameperiode, net als eerdere periodes deel te nemen. De afgelopen jaren hebben we al deelgenomen aan de regelingen welke heeft geleid tot mooie verbeteringen voor landschap en biodiversiteit op verschillende locaties en het is bekend dat er meer belangstelling is. Voorstel is om tot en met 31 december 2031 voor een bedrag van €30.000,- deel te nemen aan de STILA regeling en voor een bedrag van €15.000,- deel te nemen aan de Erven Plus regeling en deze kosten te onttrekken uit de reserve landschappelijke kwaliteiten.

Grondslag: Stimuleringsregeling Landschap (STILA 2.0) en ErvenPlus

8.2 Bijdrageverlening voor versnelling woningbouw

Vanuit de Subsidieregeling Woningbouwversnelling Noord Brabant is een aanvraag gedaan bij de provincie Noord-Brabant. Er is een bijdrage ad €75.000 toegekend voor de inzet van extra personele capaciteit. De bijdrage is ontvangen en moet uiterlijk eind 2026 zijn besteed. Het krediet komt overeen met de provinciale bijdrage en is daarom budget neutraal voor de gemeente. 

Grondslag: Subsidieregeling Woningbouwversnelling Noord Brabant 

8.2 Grondexploitaties

De gemeente moet volgens Besluit Begroting & Verantwoording (BBV) jaarlijks tussentijds winstnemen op de grondexploitaties volgens de Percentage of completion (POC) methode indien kosten zijn gerealiseerd, maar ook opbrengsten zijn gerealiseerd. Door toepassing van deze methode is de verwachting dat in 2025 € 182.600 tussentijds winst kan worden genomen uit de grondexploitatie Waalre Noord. Dit levert een voordeel op in de exploitatie voor 2025 van € 182.600.

Grondslag: Besluit Begroting & Verantwoording (BBV)

8.2 Bijdragen en afdrachten aan fondsen grondexploitaties 2025

In de grondexploitaties zijn voor boekjaar 2025 afdrachten aan reserves voorzien. Zie onderstaande tabel:

Grondslag: Besluit Begroting & Verantwoording (BBV)

8.3 Aanvullende subsidie 2026 krediet lokale aanpak isolatie

In het kader van de Lokale aanpak isolatie is voor de 3e tranche subsidie gevraagd voor het isoleren van slecht geïsoleerde woningen in Waalre. De bijdrage vanuit de subsidie voor Waalre staat vast. Voor het isoleren van 237 woningen is € 460.000 beschikbaar, waarvan € 29.000 beschikbaar voor een doe-het-zelfaanpak. 
De bijdrage voor onze inwoners wordt beschikbaar gemaakt vanuit het regionale project De Groene Zone Isoleren. De bijdrage voor VVE’s en doe-het-zelfaanpak worden apart geregeld.

Grondslag: Regeling specifieke uitkering aan gemeenten tbv de verduurzaming van slecht geïsoleerde woningen in het kader van het Nationale Isolatieprogramma (Stcrt. 2025, 8875)