Financiële kengetallen

In de tussentijdse rapportages wordt u als raad op de hoogte gehouden van de voortgang van een drietal kengetallen, namelijk de solvabiliteitsratio, structurele exploitatieruimte en hoogte vrije reserves t.o.v. totaal gecalculeerde risico’s. Hieronder geven wij u dit inzicht met een kleine toelichting per kengetal.

Solvabiliteitsratio

Tijdens de bespreking van de Kadernota 2026 heeft u aangegeven dat de  solvabiliteitsratio minimaal 20% moet bedragen.

Het kengetal solvabiliteitsratio brengt de solvabiliteit van een gemeente goed in beeld. De uitkomst ervan wordt berekend door de omvang van het eigen vermogen uit te drukken als een procentueel aandeel van het balanstotaal. De uitkomst van het kengetal geeft daarmee aan welk deel van het gemeentebezit is afbetaald, doordat er geen schuld op rust. Gemeenten hebben voor het opvangen van tegenvallers op de exploitatie, die leiden tot negatieve exploitatieresultaten, een vermogensbuffer nodig om deze op te vangen. Dit opvangen van tegenvallers vindt dus plaats door het bezit zwaarder met schuld te belasten. De maat voor een voldoende solvabiliteit is groter dan 20%. Bij een lager eigen vermogen is de vermogensbuffer van een gemeente erg klein. Bij een negatief percentage als uitkomst zijn de schulden van de gemeente zelfs hoger dan de waarde van de bezittingen en staat het gemeentebezit onder water. 
Bron: VNG 

Door het positieve jaarrekeningresultaat 2024 en het saldo van deze 2e turap 2025 is de solvabiliteitsratio gestegen. Na verwerking van deze 2e turap 2025 komt de verwachte solvabiliteitsratio per 31-12-2025 uit op 20,3%. Dit betekent dat de verwachte vermogensbuffer eind 2025 van voldoende niveau is. 
Naar de toekomst toe blijkt uit de (concept) begroting 2026 dat dit cijfer, ondanks de positieve ontwikkeling in 2025, toch onder het gewenste percentage van 20% komt door het hoge investeringsvolume van de gemeente. 

Structurele exploitatieruimte

Het kengetal structurele exploitatieruimte geeft aan hoe groot de structurele vrije ruimte binnen de begroting is en of de gemeente in staat is structurele financiële tegenvallers op te vangen. Een percentage van 0% betekent dat de structurele baten exact toereikend zijn om de structurele lasten te dekken.

Tijdens de bespreking van de Kadernota 2026 heeft uw raad aangegeven dat de  structurele exploitatieruimte minimaal 0% moet bedragen.
In deze 2e turap van 2025 is per saldo een structureel nadeel opgenomen van € 15.000. Hierdoor verslechtert het kengetal structurele exploitatieruimte t.o.v. de programmabegroting 2025 (-/- 0,02%). Bij de Jaarstukken 2025 wordt opnieuw een actuele, structurele doorrekening gemaakt van dit kengetal en een toelichting daarop gegeven. 

Hoogte vrije reserves ten opzichte van de totaal gecalculeerde risico’s

Tijdens de bespreking van de Kadernota 2026 heeft uw raad afgesproken dat Waalre streeft naar een financiële buffer van 110% van de totaal berekende risico’s. Hierdoor is Waalre beter in staat om risico’s op te kunnen vangen. 
Dit kengetal wordt berekend door de hoogte van de algemene reserve vrij besteedbaar en de algemene buffer reserve samen te nemen en af te zetten tegen het totaal van de gecalculeerde risico’s. De risico’s worden 2x per jaar opnieuw onder de loep genomen, namelijk bij het opstellen van de begroting en bij het opstellen van de jaarstukken. In deze turap is dan ook uitgegaan van de laatst bekende stand uit de (concept) begroting 2026.

Het doel van een financiële buffer van 110% is nu na de verwerking van deze 2e Turap 2025 ruim behaald. Het kengetal is verder verbeterd door het positieve resultaat uit deze Turap. Aandacht voor het verbeteren/verhogen van de reserves blijft nodig ondanks dat de solvabiliteitsratio voor 2025 op niveau is. Uit de (concept) begroting 2026 blijkt dat door het toekomstige hoge investeringsniveau van Waalre en de ontwikkelingen rondom de uitkeringen uit het gemeentefonds dit cijfer onder druk komt te staan en onder het gewenste niveau komt.