Financiële kengetallen

In de tussentijdse rapportages wordt u als raad op de hoogte gehouden van de voortgang van een drietal kengetallen, namelijk de solvabiliteitsratio, structurele exploitatieruimte en hoogte vrije reserves t.o.v. totaal gecalculeerde risico’s. Hieronder geven wij u dit inzicht met een kleine toelichting per kengetal.

Solvabiliteitsratio

Tijdens de bespreking van de Kadernota 2025 heeft u aangegeven dat de  solvabiliteitsratio minimaal 20% moet bedragen.

Het kengetal solvabiliteitsratio brengt de solvabiliteit van een gemeente goed in beeld. De uitkomst ervan wordt berekend door de omvang van het eigen vermogen uit te drukken als een procentueel aandeel van het balanstotaal. De uitkomst van het kengetal geeft daarmee aan welk deel van het gemeentebezit is afbetaald, doordat er geen schuld op rust. Gemeenten hebben voor het opvangen van tegenvallers op de exploitatie, die leiden tot negatieve exploitatieresultaten, een vermogensbuffer nodig om deze op te vangen. Dit opvangen van tegenvallers vindt dus plaats door het bezit zwaarder met schuld te belasten. De maat voor een voldoende solvabiliteit is daarom solvabiliteitsratio groter dan 20%.  Bij een lager eigen vermogen is de vermogensbuffer van een gemeenten erg klein. Bij een negatief percentage als uitkomst zijn de schulden van de gemeente zelfs hoger dan de waarde van de bezittingen en staat het gemeentebezit onder water. Dit mag niet van het provinciaal toezicht.
Bron: VNG 

Door het positieve jaarrekeningresultaat 2024 (concept)  stijgt de solvabiliteitsratio maar komt deze nog niet uit op 20%. Dit betekent dat op het einde van het jaar de prognose van de solvabiliteit helaas nog onvoldoende is.

Structurele exploitatieruimte

Het kengetal structurele exploitatieruimte geeft aan hoe groot de structurele vrije ruimte binnen de begroting is en of de gemeente in staat is structurele financiële tegenvallers op te vangen. Een percentage van 0% betekent dat de structurele baten exact toereikend zijn om de structurele lasten te dekken.

Tijdens de bespreking van de Kadernota 2025 heeft uw raad aangegeven dat de  structurele exploitatieruimte minimaal 0% moet bedragen.

In deze 1e turap van 2025 is per saldo een structureel nadeel opgenomen van -/- € 123.000. Hierdoor verslechterd het kengetal structurele exploitatieruimte t.o.v. de programmabegroting 2025 (-/- 0,18%). Bij de Jaarstukken 2025 wordt opnieuw een actuele, structurele doorrekening gemaakt van dit kengetal en een toelichting daarop gegeven. 

Hoogte vrije reserves ten opzichte van de totaal gecalculeerde risico’s
Tijdens de bespreking van de Kadernota 2025 heeft uw raad afgesproken dat Waalre streeft naar een financiële buffer van 110% van de totaal berekende risico’s. Hierdoor is Waalre beter in staat om risico’s op te kunnen vangen. 
Dit kengetal wordt berekend door de hoogte van de algemene reserve vrij besteedbaar en de algemene buffer reserve samen te nemen en af te zetten tegen het totaal van de gecalculeerde risico’s. De risico’s worden 2x per jaar opnieuw onder de loep genomen, namelijk bij het opstellen van de begroting en bij het opstellen van de jaarstukken. In deze turap is dan ook uitgegaan van de laatst bekende stand uit de concept jaarrekening 2024.

Het doel van een financiële buffer van 110% is nu na de verwerking van deze 2e Turap 2024 ruim behaald. Het kengetal is verbeterd door het positief jaarrekeningresultaat 2024 (concept). Bij de Jaarstukken 2024 zal het werkelijke jaarrekeningsaldo 2024 bekend zijn en op basis daarvan wordt dit kengetal dan opnieuw berekend met de werkelijke cijfers. Aandacht voor het verbeteren/verhogen van de reserves blijft nodig in het kader van het structureel verbeteren van de solvabiliteitsratio. De solvabiliteitsratio is na deze turap nog niet boven de minimale ondergrens van 20% en blijft het onverminderd een aandachtspunt, omdat in de begroting 2025 de jaren 2025 t/m 2027 niet sluitend zijn. De tekorten uit de jaren 2025 t/m 2027 moeten uit de vrije reserves gedekt worden. Daarnaast zijn er investeringen naar de toekomst geschoven, die onvermijdelijk op ons afkomen.